Biznes w czasie pandemii. Jak COVID-19 przyspieszył transformację cyfrową przedsiębiorstw?

Firmy segmentu MŚP to zgodnie z definicją przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro, a/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów euro. Sektor MŚP wPolsce to najliczniejsza grupa przedsiębiorców, na koniec 2019 r. liczba małychi średnich przedsiębiorców w wyniosła 2,1 mln (dane PARP Raport o StanieSektora MSP). Zgodnie z danymi COIG, każdego dnia w Polsce powstaje ok. 1 000przedsiębiorstw. To oznacza, że populacja przedsiębiorców rośnie wykładniczo.

Czy wobec tego  liczebność przekłada się na poziom rozwoju cyfrowego tych organizacji? Czy firmy MSP podążają za trendem digitalizacji?

Zgodnie z opublikowanym w 2019 r. przez PWC raportem „Transformacja cyfrowaw Polsce” jedynie 13% polskich firm wprowadza innowacje technologiczne, co to oznacza w praktyce? Matematyka tej tezy jest prosta „Luka w poziomie digitalizacji technologicznej wynosi ok.1,6 mln przedsiębiorstw segmentu MŚP”.

Jak spojrzymy na szczegółowe dane analityczne dotyczące korzystania technologii, to segment MŚP w Polsce jest jednym z najliczniejszych w Europie, ale jest także dosyć słabo rozwinięty cyfrowo.

Zgodnie z raportem MŚP (PARP)z 2018 r.

•     dostęp do Internetu posiadało 95,6% badanych MŚP

•     67% przedsiębiorstw posiada stronę internetową (głównie do celów wizerunkowych)

•     30,3% przedsiębiorstw korzysta z social mediów

•     11,5% przedsiębiorstw korzysta z chmury obliczeniowej

Jak widać z powyższych danych, polskie MŚP mają bardzo dobre warunki do prowadzenia działalności opartej o gospodarkę cyfrową, ale nie potrafią z niej aktywnie korzystać. Dlaczego tak się dzieje? Przyczyn i powodów jest wiele, są to w większości bariery socjologicznych, niechęć do zmiany, przyjęcie statusu quo, niechęć w podejmowaniu ryzyka biznesowego oraz zaspokajanie bieżących potrzeb finansowych. Te czynniki warunkują nie tylko niski poziomu rozwój biznesu ale także niechęć podążania za rynkiem i trendami.

Zgodnie z raportem DESI (The Digital Economy and Society Index 2019) Polska znajduje się na 4 miejscu od końca w rankingu indeksu gospodarki cyfrowej, dlaczego?

Bo  główne wyzwania dla gospodarki to integracja technologii cyfrowej, w tym w szczególności:

•     Praca z dużymi zbiorami danych

•     Korzystanie z chmury obliczeniowej

•     znikoma obecność na rynkach zagranicznych MŚP prowadzących sprzedaż internetową

Raport DESI rzeczywiście obrazuje poziom używania zaawansowanych technologii i to nie tylko w przedsiębiorstwie, ale także w całej gospodarce. Pomimo częstszego korzystania z połączeń wideo, sieci społecznościowych i zakupów przez Internet, Polska spadła w rankingu, jeśli chodzi o korzystanie z Internetu rok do roku. Utrzymała tę samą pozycję w przypadku integracji technologii cyfrowe,j pomimo znacznej poprawy w zakresie elektronicznej wymiany informacji, korzystania z usług w chmurze i e-fakturowania. Główne wyzwania, które obecnie stoją przed Polską, to wprowadzanie technologii cyfrowych przez przedsiębiorstwa i rozwój cyfrowych usług publicznych

W 2019 r.Raport Konica Minolta pokazał, że najczęstsze wyzwania IT w przedsiębiorstwach to:

•     27% awarie sprzętu

•     24% problemy admin IT

•     24% przestarzałe oprogramowanie

•     23% zagrożenia bezpieczeństwa

•     20% słaby dostęp do internetu

•     20% awarie serwerów.

Reasumując - przedsiębiorstwa patrzą na proces digitalizacji reaktywnie, dopóki nic się nie psuje i działa, a wyniki finansowe dopóki są co najmniej tak samo dobre jak w ubiegłym roku to zmian niebędzie. I tak wyglądała transformacja cyfrowa przedsiębiorstw segmentu MSP do końca 2019r.

Biznes w czasie pandemii - COVID-19 przyspieszył transformację cyfrową?

Pandemia w 2020r. i zamrożenie większości gospodarek na świecie pokazała, że obecny model biznesowy nie działa i pokazała nowe znaczenie technologii cyfrowej. Te firmy, które posiadały zespoły zdolne do zmiany i szybkiej adaptacji do nowych warunków pracy oraz miały narzędzia technologiczne pozwalające na prowadzenie działalności, właściwie nie odczuły zmian w funkcjonowaniu biznesu. Narzędzia i rozwiązania dostosowane do pracy zdalnej, umiejętność komunikowania się z rynkiem za pośrednictwem Internetu, sprzedaż w Internecie i robotyzacja procesów okazała się strategią wygrywającą, która w ciągu zaledwie paru tygodniu została doceniona i co najważniejsze, zaakceptowana, przez tysiące przedsiębiorców.  Covid-19 stał się motorem napędowym rozwoju czy dywersyfikacji biznesu, nie CEO, nie departament innowacji, wprowadzając model zarządzania kryzysowego i zmiany w łańcuchu dostaw i relacjach biznesowych.

Tak słabo zbudowane podwaliny do cyfryzacji, negatywnie wpłynęły na te przedsiębiorstwa które do tej pory nie zauważyły konieczności zmiany modelu biznesowego,  dywersyfikacji kanałów komunikacji z klientami czy kanałów sprzedaży. Jeżeli reżim Covid utrzyma się przez kolejne pół roku, to liczba MŚP spadnie i to dramatycznie, bo wsparcie państwa nie utrzyma biznesu, który nie ma świadomości budowania przewag konkurencyjnych, opartych o gospodarkę cyfrową i w porę nie zauważy, że rewolucja cyfrowa stała się faktem.

W tym sprawdzianie konkurencyjności wygrają te firmy, które rozumieją pojęcia budowania przewagi konkurencyjnej, bo świetnie znają swoją konkurencję, potrafią wykorzystać nowe kanały sprzedaży online, bo wiedzą gdzie znajdują się ich klienci i czego poszukują. Zbudują sprzedaż opartą o model omnichannel, który będzie budował trwałą więź z klientem i będzie dywersyfikował sposoby dotarcia do potencjalnych nowych odbiorców. Zbudują system lojalnościowy, który zagwarantuje satysfakcję klienta i utrzyma go w realnej relacji. A także  zapewnią komunikację dostosowaną dla swoich „odbiorców”, budując prosty przekaz oparty o język korzyści. Dał także dostęp do zagranicznych rynków, zniknęła bariera granic. Przedsiębiorąca posiadający stronę www, może z powodzeniem wykorzystywać ją w budowaniu relacji i sprzedaży nie tylko w kraju ale także za granicą.

Co dał segmentowi małych i średnich przedsiębiorstw COVID? Świadomość trendu cyfrowego. Już rzadko który świadomy przedsiębiorca będzie go bagatelizował. Ponadto, pokazał jak istotne jest budowanie kompetencji o cyfrowe zasoby, narzędzia i infrastrukturę. Biznes w czasie pandemii to często biznes w świecie cyfrowym.

‍